معادله ایران و آمریکا؛ بازی شطرنج به جای فوتبال آمریکایی

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران با تشریح رویکرد تهران در مواجهه با آمریکا گفت: ما علاقه ای به "فوتبال آمریکایی" نداریم؛ بلکه علاقه ما "شطرنجی عاقلانه" است که لازمه اصلی آن صبر و شکیبایی است؛ چرا که در میدان شطرنج حرکت اضافی یا غیرمعقول به شکست منجر خواهد شد.

منوچهر متکی، وزیر خارجه کشورمان که اخیرا به صربستان سفر کرده بود، در گفتگوی اختصاصی با روزنامه پلیتیکا چاپ بلگراد با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران عجله ای برای گفتگو با ایالات متحده ندارد، اعلام کرد که تهران تا کنون تغییری در سیاست های رئیس جمهور جدید آمریکا مشاهده نکرده است. وی افزود: ما به طور دقیق تمامی رخدادهای جاری در حوزه سیاست های واشنگتن را پیگیری و رصد می کنیم اما تا به امروز تحولی در چارچوب شعار تغییر باراک اوباما مشاهده نکرده ایم و تا زمانی که تغییری در رویکردهای این کشور در قبال ایران صورت نگیرد، بروز تحول در مناسبات دو کشور دور از نظر خواهد بود. وزیر خارجه کشورمان با تاکید بر لزوم تغییر سیاست های سابق واشنگتن در قبال کشورمان، به تشریح رویکرد تهران در خصوص مواجهه با آمریکا اشاره کرد و ادامه داد: ما علاقه ای به "فوتبال آمریکایی" نداریم بلکه آنچه مورد نظر ماست، "شطرنجی عاقلانه" است؛ طبعا لازمه اصلی بازی شطرنج صبر و شکیبایی است چرا که در میدان شطرنج هر حرکت اضافی یا غیرمعقول به شکست شما منجر خواهد شد. متکی همچنین مصادیقی از رویکرد خصمانه واشنگتن علیه کشورمان طی سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی را مورد اشاره قرار داد و گفت: آمریکا در طول سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران، حرکت های بسیاری را علیه ما ساماندهی کرده که هدایت جنگ هشت ساله عراق علیه ایران، مدیریت تحریم های اقتصادی و اختصاص بودجه علیه حکومت جمهوری اسلامی تنها بخشی از آنها را شامل می شود؛ با توجه به چنین پیشینه ای، اوباما باید به طور شفاف تکلیف خود را با سیاست های سابق کشورش در قبال ایران مشخص کند. وی با تاکید بر اینکه تداوم رویکرد سابق واشنگتن در خصوص ایران و منطقه خاورمیانه هیچ سودی را عاید آمریکا نخواهد کرد، اظهار داشت: ما پیش از این نیز بارها اعلام کرده ایم که برای کمک به سیاست تغییر در خاورمیانه آمادگی داریم چرا که این رویکرد را به سود تمام منطقه و طبعا منافع ملی خودمان می دانیم اما آنچه در این چارچوب بدیهی است اینکه در مسیر گذشته هیچ گونه تعاملی وجود نخواهد داشت. وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به سئوال خبرنگار این روزنامه صربی مبنی بر اینکه آیا با توجه به مواضع آیت الله خامنه ای در خصوص تداوم اشتباهات سابق آمریکا از سوی دولت جدید این کشور، هنوز شانسی برای گفتگوی تهران - واشنگتن باقی مانده است؟ گفت: شما باید توجه داشته باشید که سیاست های اعلامی و اعمالی آمریکا برای ما تفاوت دارد؛ ما با وضعیتی مواجه هستیم که در آن طرف مقابل مان شعار تغییر می دهد اما در عمل تغییری در رویه سابق ایجاد نمی کند؛ آنجه مورد نظر ماست، تغییر در استراتژی هاست. متکی افزود: به اعتقاد ما تغییر در استراتژی حتی از موضوع گفتگوی دو طرف با اهمیت تر است؛ چرا که قطعا شکل گیری هر گونه گفتگوی احتمالی بین ایران و آمریکا، تابعی از تغییرات اعمالی در استراتژی ایالات متحده خواهد بود. به گزارش مهر، متکی در ادامه گفتگویش با روزنامه پلیتیکا ناکارآمدی رویکرد سابق واشنگتن در اقصی نقاط جهان را مورد اشاره قرار داد و اظهار داشت: نمی توان منکر این واقعیت شد که سیاست های کاخ سفید نه تنها در عراق و افغانستان که در تمام نقاط جهان با نوعی بن بست اساسی مواجه شده و افکار عمومی جهان نیز به طور کلی از آن رویگردان شده اند؛ در این شرایط تنها راه نجات برای آمریکا، اعمال تغییرات واقعی در سیاست های سابق است. وزیر خارجه در پاسخ به سئوالی دیگر در خصوص گام هایی که آمریکا باید در چارچوب سیاست تغییر در قبال کشورمان بردارد، ادامه داد: در عرصه مناسبات ایران و آمریکا دو مسئله مهم وجود دارد؛ نخست نفس روابط و دیگری عوامل تاثیرگذار بر این روابط و مواردی که در طول سالیان گذشته مناسبات دو طرف را با مشکلاتی مواجه کرده است؛ جالب است که تمام آنچه این روزها در این چارچوب به گوش می رسد، صرفا حول محور نخست است؛ در حالی که بخش دوم و ابعاد آن سازنده محورهای بخش اول می باشد. متکی همچنین گفت: واقعیت تقابل جمهوری اسلامی ایران با ایالات متحده واقعیت تقابل دو نگاه است؛ دونگاهی که یک سوی آن بر اساس حقوق ملت ها، امنیت منطقه ای و واقعیات استوار بوده و سوی دیگر آن بر یکجانبه گرایی، هژمونی تک سویه و نقاط ضعف طرف های دیگر مبتنی است. وی در پاسخ به یکی دیگر از سئوالات خبرنگار این روزنامه صربی در ارتباط با نگاه تهران به موضوع "استقرار سپرموشکی آمریکا در اروپای شرقی" تصریح کرد: این مسئله به طور مستقیم ارتباطی با ایران ندارد ولی به هر حال امیدواریم روسیه و آمریکا بتوانند با اتکا به راهکارهای مسالمت آمیز، مشکلات خود را حل و فصل نمایند. وزیر خارجه در پایان این گفتگو با بیان اینکه تهران در انتظار عملیاتی شدن تغییرات جدید در رویکرد واشنگتن خواهد بود، از وابستگی تصمیم آتی کشورمان در خصوص آمریکا به این مسئله خبر داد و درباره واکنش تهران به بروز نشانه های مثبت احتمالی در این چارچوب تصریح کرد: دیپلمات ها همیشه خوشبین هستند.